لاستیک چهارفصل چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

این روزها اگر برای تعویض لاستیک به یک تایر فروشی مراجعه کنید، حتماً با انبوهی از تایرهای جدید مواجه خواهید شد. همچنین امکان دارد فروشنده به شما خرید لاستیک چهارفصل را پیشنهاد کند. با وجود فراگیری این مدل تایرها، بسیاری از مشتریان هنوز نمی‌دانند که لاستیک چهارفصل چیست یا آن‌که ویژگی‌های لاستیک چهارفصل چه هستند. از این رو در مقاله امروز از رابستون، به بررسی کامل تایر چهارفصل و ویژگی‌های آن پرداخته‌ایم.

گسترش استفاده از تایرهای چهارفصل و همچنین توسعه فناوری ساخت آن، موجب شده است تا تولیدکنندگان ایرانی نیز قادر به تولید لاستیک‌های چهارفصل شوند. از این رو تنوع تایر چهارفصل در بازار ما بیشتر از گذشته شده است. خرید این تایرها ممکن است به افراد بسیاری توصیه شود، با این حال بایستی نخست ویژگی‌های لاستیک چهارفصل را بشناسیم تا بتوانیم انتخاب مناسبی را تجربه کنیم.

لاستیک چهارفصل چیست؟

نخستین پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود، چیستی لاستیک چهارفصل است. به طور ساده باید گفت که تایرهای چهارفصل ترکیبی از لاستیک‌های تابستانی و زمستانی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. تایرهای چهارفصل محصولی جدید در صنعت تایر به حساب می‌آیند که عمر آن‌ها به دهه 1970 میلادی می‌رسد. نخستین لاستیک چهارفصل در سال 1977 توسط شرکت معروف گودیر معرفی شد و از آن پس سایر تولیدکنندگان لاستیک به عرضه تایر چهارفصل پرداختند.

تا پیش از دهه 1390 خورشیدی، اکثر تایرهای چهارفصل موجود در بازار ایران از برندهای خارجی بودند. تایرهای چهارفصل کره‌ای از برندهای کومهو، هانکوک و رودستون طرفداران بسیاری در بازار داشتند و مالکان خودروهای لوکس نیز محصولات گران‌تر از برندهای اروپایی و ژاپنی را خریداری می‌کردند. با این حال افزایش قیمت لاستیک خارجی در کنار محدودیت‌های واردات، موجب شد تا تولیدکنندگان ایرانی نیز به تولید لاستیک چهارفصل روی بیاورند. در حال حاضر علاوه بر محصولات خارجی، می‌توان انواع تایر چهارفصل را با برندهای یزد تایر و کویر تایر در بازار یافت که علاوه بر قیمت مطلوب، کیفیت مناسبی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند.

تفاوت لاستیک چهار فصل با لاستیک تابستانی و لاستیک زمستانی در چیست؟

اکنون که متوجه شدیم لاستیک چهارفصل چیست و چرا توسعه یافته است، نوبت به شناسایی تفاوت‌ها میان این نوع تایر و لاستیک‌های تابستانی و زمستانی فرار می‌رسد. به همین منظور لازم است تا ویژگی‌های لاستیک چهار فصل را به خوبی بشناسیم تا هنگام انتخاب تایر مطلوب به مشکل برخورد نکنیم.

ویژگی لاستیک‌های تابستانی

نوع مرسوم تایرهای موجود در بازار، لاستیک‌های تابستانی هستند. این تایرها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که بیشترین میزان چسبندگی را با سطح جاده داشته باشند؛ بنابراین هنگامی که هوا به شدت گرم است و نور مستقیم خورشید بر سطح آسفالت جاده می‌تابد، لاستیک‌های تابستانی بیشترین میزان چسبندگی را با سطح جاده برقرار می‌کنند.

البته کارایی لاستیک تابستانی تنها به وضعیت جوی گرم و خشک محدود نمی‌شود. این تایرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر باران‌های فصل بهار و تابستان نیز عملکرد مناسبی را از خود نشان دهند. طراحی لاستیک‌های تابستانی مرغوب به شکلی است که به راحتی آب را از سطح خود به بیرون هدایت می‌کنند تا چسبندگی خودرو با زمین همچنان حفظ شود؛ بنابراین برای افرادی که در مناطق گرم و خشک زندگی می‌کنند، لاستیک‌های تابستانی بهترین گزینه برای استفاده در خودروها خواهند بود. همچنین اکثر خودروهای اسپرت و سوپراسپرت برای دستیابی به حداکثر کارایی ممکن، از لاستیک‌های تابستانی بهره می‌برند.

با این حال هنگامی که فصل زمستان فرا می‌رسد و سطح جاده با برف پوشیده می‌شود، تایرهای تابستانه کارایی خود را از دست می‌دهند. تایرهای تابستانه به هیچ عنوان چسبندگی مناسبی را با سطح برف و یخ ندارند و به راحتی روی آن‌ها لیز می‌خورند. علت این مسئله آج کوتاه این لاستیک‌ها است. در واقع تایرهای تابستانه برای ایجاد چسبندگی با سطح آسفالت در نهایت سرعت مفید هستند. در نتیجه هنگام برخورد با سطح سرد و لیز یخ و برف، هیچ گونه چسبندگی را نخواهند داشت.

ویژگی لاستیک‌های زمستانی

هنگامی که فصل زمستان فرا می‌رسد و جاده‌های محل زندگی شما را برف فرا می‌گیرد، لازم است تا تایرهای تابستانی را با تایرهای زمستانی عوض کنید. تایرهای زمستانی چند دهه قبل از تایرهای چهارفصل اختراع شدند. هدف از اختراع این تایرها، در اختیار داشتن لاستیکی بود که بتواند با سطح یخ و برف چسبندگی لازم را ایجاد کند.

استفاده از لاستیک زمستانی برای مناطق سردسیر یک ضرورت محسوب می‌شود. تایرهای زمستانی، طرح آج نامنظمی دارند تا بتوانند روی سطح لغزنده چسبندگی ایجاد کنند. همچنین عمق آج تایرهای زمستانی بسیار بیشتر از تایرهای تابستانی است، چرا که آن‌ها با یخ و برف یا گل و لای غلیظ سر و کار دارند.

تایرهای زمستانی در فصول سرد بهترین چسبندگی را برای اتومبیل شما ایجاد می‌کنند. در واقع تایرهای زمستانی مرغوب آن‌قدر عملکرد خوبی دارند که تا زمان رسیدن به یخ و برف انبوه، نیازی به بستن زنجیر چرخ نخواهید داشت. با این حال هنگامی که زمستان به پایان می‌رسد، دوران مصرف تایرهای زمستانی نیز تمام می‌شود. تایرهای زمستانی در هوای گرم به هیچ عنوان عملکرد مناسبی ندارند و ضربه‌های بسیاری را به کابین خودرو منتقل می‌کنند. همچنین آج این لاستیک‌ها در صورت استفاده مکرر در هوای گرم دچار آسیب‌دیدگی می‌شود؛ بنابراین تایرهای زمستانی تنها یک راه حل موقت برای عبور و مرور مناسب در فصل زمستان هستند.

لاستیک چهار فصل چه ویژگی متمایزی دارد؟

تا پیش از اختراع لاستیک چهارفصل در دهه 1970 میلادی، رانندگان مجبور بودند تا هنگام فرا رسیدن فصل زمستان تایرهای اتومبیل خود را تعویض کنند. این کار هنوز در برخی مناطق جهان از جمله کانادا و ایالت‌های سردسیر آمریکا نیز رواج دارد. با این حال در اکثر مناطق جهان، تایرهای چهارفصل رانندگان را از تعویض تایر بی‌نیاز کرده‌اند.

همان طور که در بخش نخست این مقاله و در پاسخ به پرسش لاستیک چهارفصل چیست؟ بیان کردیم، تایرهای چهارفصل در واقع ترکیبی از لاستیک‌های تابستانی و زمستانی هستند. الگوی آج این لاستیک‌ها شباهت بسیاری به تایرهای تابستانی دارد، با این حال تفاوت‌هایی نیز میان این دو نوع تایر مشاهده می‌شود. همچنین عمق آج تایرهای چهارفصل در مقایسه با تایرهای تابستانی بلندتر است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لاستیک چهار فصل، نوع مواد به کار رفته در ساخت آن‌ها است. در واقع تایرهای چهارفصل از نوع پلاستیک مقاوم‌تری ساخته می‌شوند تا در برابر سایش و فرسایش مقاومت بیشتری داشته باشند. از این رو سواری آن‌ها در مقایسه با لاستیک‌های تابستانی سخت‌تر است اما از سوی دیگر دوره فرسایش طولانی‌تری دارند.

تایرهای چهارفصل در مقایسه با تایرهای زمستانی نیز عملکرد ضعیف‌تری را ارائه می‌دهند؛ اما برای اکثر کاربران، استفاده از تایرهای چهارفصل در زمستان کفایت می‌کند. همچنین نباید از یاد برد که بزرگ‌ترین مزیت این تایرها عدم نیاز به تعویض است؛ بنابراین مالکان خودروها می‌توانند بدون نیاز به تعویض شش ماهه تایرها تا چند سال از خرید یک لاستیک چهار فصل بهره ببرند.

چرا باید از یک تایر تمام فصل استفاده کنیم؟

از جمله ویژگی‌های لاستیک چهار فصل که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم، الگوی طراحی آج این تایرها است. در واقع تایرهای چهارفصل الگوی آج متفاوتی نسبت به تایرهای تابستانی دارند. این تفاوت در تمامی بخش‌ها مشاهده می‌شود اما قسمت مرکزی سطح تایر، بزرگ‌ترین نقطه تفاوت تایرهای چهارفصل و تابستانی است. قسمت مرکزی سطح تایرهای تابستانی الگوی آج ساده‌ای دارد که بیشترین میزان چسبندگی را با سطح آسفالت ایجاد می‌کند. با این حال در تایر چهارفصل، این قسمت الگوی آج پیچیده‌تری دارد که برای مقاومت در برابر برف، یخ، گل و لای یا باران‌های شدید طراحی شده است.

ممکن است پس از پاسخ به پرسش این مقاله یعنی لاستیک چهارفصل چیست، تصور کنید که تمامی تایرهای چهارفصل الگوهای مشابهی دارند. با این حال چنین تصوری از ابتدا غلط است. تایرهای چهارفصل براساس سطوح مختلف فناوری و الگوهای آج متفاوت تولید می‌شوند. برای درک این مطلب، کافی است تا به یک فروشگاه تایر مراجعه کنید و دو لاستیک چهار فصل از برندهای متفاوت را در کنار یکدیگر قرار دهید. با مقایسه این دو لاستیک متوجه خواهید شد که هرکدام از آن‌ها ساختار متفاوتی نسبت به دیگری دارند، بنابراین میزان کشش و چسبندگی ایجاد شده توسط هرکدام از تایرها با دیگری متفاوت است. حتی ممکن است یک برند چند مدل مختلف از تایر چهارفصل را تولید کرده باشد.

بدیهی است که هنگام خرید تایر چهار فصل، بایستی هر چهار تایر را از یک برند، یک مدل و یک اندازه انتخاب کنید تا چسبندگی ایجاد شده برای اتومبیل شما در همه مناطق یکسان باشد. در صورتی که دو تایر چهار فصل با الگوهای مختلف را روی اتومبیل خود نصب کنید، میزان کشش ایجاد شده در هرکدام از بخش‌ها متفاوت خواهد بود؛ بنابراین خودرو شما به یک سمت کشیده می‌شود و حتی ممکن است کنترل اتومبیل را از دست بدهید.

مزایا و معایب استفاده از تایرهای چهارفصل

اگر از ابتدای مقاله با ما همراه بوده باشید، اکنون می‌دانید که لاستیک چهارفصل چیست و ویژگی‌های لاستیک چهار فصل چه مواردی هستند. در نتیجه ممکن است به خرید این گونه تایرها علاقمند شده باشید. با این حال نباید در خرید عجله کنید، چرا که تایرهای چهار فصل همانند هر کالای صنعتی دیگر در جهان، مزایا و معایب خاص خود را دارند.

لاستیک‌های چهار فصل در تمامی شرایط کاربری دارند اما در هیچ‌کدام از شرایط جوی بهترین عملکرد را ارائه نمی‌دهند. تایرهای تمام فصل دارای الگوی آج و ترکیبات لاستیکی هستند که آن‌ها را برای استفاده در شرایط مرطوب و طیف گسترده‌ای از دماهای گرم و سرد مناسب می‌کند. این تایرها طوری طراحی شده‌اند که در برابر برف سبک مقاومت کنند. به این معنی که رانندگان می‌توانند در تمام طول سال و در دماهای مختلف از آن‌ها استفاده کنند. لاستیک‌های مورد استفاده در تایرهای تمام فصول ترکیبات شیمیایی جدیدی دارند. این لاستیک‌های مصنوعی حتی در دماهای زیر صفر و شرایط یخبندان شدید انعطاف‌پذیر باقی می‌مانند.

با این حال لاستیک‌های چهارفصل یا تمام فصل در تمامی شرایط کارایی ایده آل ندارند. آن‌ها طوری طراحی شده‌اند که در تمام طول سال قابل استفاده باشند؛ اما تایرهای تمام فصل جایگزین مناسبی برای تایرهای زمستانی مخصوص نیستند. آن‌ها همچنین حداکثر چسبندگی را در هوای گرم فراهم نمی‌کنند. تولیدکنندگان تایر حداکثر چسبندگی در هوای گرم را قربانی می‌کنند تا لاستیک بادوام بیشتری بسازند؛ بنابراین اگر به کیفیت سواری حساس هستید، همچنان باید به خرید تایرهای تابستانی و زمستانی برای فصول گرم و سرد ادامه دهید.

به طور کوتاه، می‌توان ویژگی‌های لاستیک چهار فصل را در عبارت‌های زیر خلاصه کرد:

اول: تایرهای چهارفصل کشش مناسبی روی سطح مرطوب دارند. این کشش خوب به دلیل الگوی پیچیده آج آن‌ها ایجاد می‌شود که امکان تخلیه سریع آب از سطح لاستیک را فراهم می‌کنند.

دوم: در دماهای کمتر از حد انجماد آب یعنی 4 درجه سانتی گراد، عملکرد فوق‌العاده‌ای را به نمایش می‌گذارند.

سوم: عمر طولانی‌تری نسبت به تایرهای تابستانی دارند. عمر مفید برخی تایرهای چهارفصل تا حدود 120 هزار کیلومتر نیز می‌رسد که این مزیت به دلیل ساختار متفاوت آن‌ها است.

چهارم: تنوع لاستیک‌های چهارفصل بسیار بالا است و می‌توان از این تایرها در انواع خودروها استفاده کرد.

بزرگ‌ترین عیب تایرهای چهارفصل، به محدودیت‌های آن‌ها مرتبط می‌شود. تایرهای تمام فصل برای شرایط میانه مناسب هستند؛ بنابراین اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که دمای هوا به صورت محسوس افزایش می‌یابد یا با دماهای بسیار پایین دست به گریبان هستید، نباید از تایرهای چهار فصل استفاده کنید. همچنین تایرهای چهارفصل در عبور از مسیرهای خارج جاده‌ای عملکرد مناسبی ندارند و بهتر است تا به جای آن‌ها، از تایرهای آفرودی استفاده کنید.

کلام آخر

حدود یک دهه پیش، مشتریان ایرانی آشنایی چندانی با لاستیک‌های تمام فصل نداشتند و این سوال که لاستیک چهارفصل چیست؟ ذهن بسیاری از آن‌ها را مشغول کرده بود. با این حال به لطف واردات گسترده برندهای خارجی و همچنین به روز رسانی سبد محصولات تولیدکنندگان داخلی، امروزه بسیاری از مصرف‌کنندگان قادر به انتخاب و خرید لاستیک‌های چهارفصل برای اتومبیل خود هستند.

با این حال نباید از یاد برد که این تایرها در تمام شرایط کارایی ندارند. برای مثال ساکنان استان‌های جنوبی کشور، تجربه کاربری بهتری را از خرید تایر تابستانی خواهند داشت. به طور عکس در شمال غربی کشور که زمستان‌های شدید و سختی را تجربه می‌کند، نیاز به لاستیک زمستانی احساس می‌شود. در همین حین ساکنان شهرهای بزرگ و مرکزی کشور، می‌توانند از مزایای یک تایر چهار فصل در تمام طول سال بهره‌مند شوند. اگر قصد بررسی مدل‌های لاستیک چهارفصل در بازار را دارید، همین امروز به فروشگاه رابستون مراجعه کنید تا با تنوعی از انواع تایرهای چهارفصل باکیفیت بهترین انتخاب را داشته باشید.

سوالات متداول

1- چگونه لاستیک‌های چهارفصل را تشخیص دهیم؟

روی لاستیک‌های چهارفصل، علامت M+S درج شده که نشانه تشخیص این تایرها از لاستیک‌های تابستانی عادی است. همچنین در صورتی که تایر به قابلیت‌های ویژه فصل زمستان نیز مجهز باشد، علامت کوه با یک دانه برف درون آن روی بدنه لاستیک قرار خواهد گرفت.

2- آیا قیمت لاستیک‌های چهارفصل بیشتر از تایرهای تابستانی است؟

بله. لاستیک‌های چهارفصل قیمت بیشتری نسبت به تایرهای تابستانی دارند. قیمت لاستیک‌های چهارفصل یک برند در مقایسه با قیمت تایرهای تابستانی، حداقل 10 درصد گران‌تر تعیین می‌شود.

3- لاستیک چهارفصل ایرانی بخریم یا خارجی؟

اگر به خرید لاستیک چهارفصل علاقه دارید و همچنین میزان استفاده شما از اتومبیل قابل توجه است، خرید تایر چهارفصل ایرانی گزینه مطلوبی خواهد بود. در غیر این صورت بهتر است تا از تایرهای چهارفصل خارجی استفاده کنید.